در مورد تاثیر بازی بر رشد کودک باید بدانید که «بازی کار کودکان است» ماریا مونتسوری. بازی یکی از مهم‌ترین و طبیعی‌ترین فعالیت‌ها برای کودکان است که تأثیر بسزایی در رشد جسمی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی آنان دارد.
تاثیر بازی بر رشد کودک
بازی برای رشد سلامت کودکان و نوجوانان ضروری می باشد. تحقیقات نشان داده است که 75 درصد از رشد مغزی پس از تولد رخ می دهد. فعالیت هایی که کودکان درگیر آنها می شوند باعث تحریک و تاثیر بر روی الگوهای ارتباطی سلول های عصبی مغز آنها می شود.
این روند در رشد:
- حرکتی ظریف و درشت،
- زبانی،
- اجتماعی شدن،
- خود آگاهی،
- بهزیستی هیجانی،
- خلاقیت،
- حل مسئله
- و یادگیری مهارت ها
تاثیر می گذارد.
بیشترین نقشی که بازی می تواند در کودکان داشته باشد این است که کودکان را برای تصمیم گیری و تمرین فعالیت هایی که باعث تسلط آنها می شود فعال نگه می دارد. آنها باید تجربه ای از طیف گسترده فعالیت ها (هنر، موسیقی، زبان، علم، ریاضیات، روابط اجتماعی) را داشته باشند زیرا هر یک از آنها برای رشد مغز یکپارچه و پیچیده کودکان مهم هستند.
بازی می تواند بین توانایی حسی- حرکتی، شناختی، اجتماعی- عاطفی ارتباط برقرار کرده و محیطی ایده آل برای رشد مغز فراهم سازد.
نقش بازی در رشد کودکان
بازی، به عنوان یک ابزار آموزشی و درمانی، می‌تواند مهارت‌های متعددی از جمله حل مسئله، تفکر خلاق، همکاری و مهارت‌های اجتماعی را در کودکان تقویت کند. مطالعات نشان داده‌اند که کودکان از طریق بازی می‌توانند احساسات خود را بیان کرده و درک بهتری از محیط پیرامون پیدا کنند. بازی همچنین به توسعه مهارت‌های حرکتی، شناختی و زبانی کودک کمک می‌کند و زمینه‌ساز افزایش اعتماد به نفس و استقلال کودک می‌شود.
انواع بازی با کودکان
1. بازی‌های گروهی و مشارکتی
این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند، از جمله همکاری، همدلی و ارتباط با دیگران. برخی از انواع این بازی‌ها شامل موارد زیر هستند:
- بازی‌های تیمی: مانند فوتبال، بسکتبال یا بازی‌های داخل خانه مانند «پینت بال» که نیاز به همکاری و تقسیم وظایف دارند.
- بازی‌های گروهی با قواعد مشخص: مانند «کارتی» یا «مونوپولی» که کودکان را با قوانین و چگونگی پیروی از آنها آشنا می‌کند و مهارت‌های اجتماعی و اجتماعی را تقویت می‌کند.
- بازی‌های نقش‌آفرینی: مانند بازی‌های تخیلی که کودکان در آنها نقش‌های مختلف را ایفا می‌کنند و مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله را بهبود می‌بخشند.
2. بازی‌های آموزشی و شناختی
این بازی‌ها با هدف تقویت مهارت‌های شناختی کودکان طراحی شده‌اند و می‌توانند به تقویت حافظه، توجه، حل مسئله و مهارت‌های تفکر انتقادی کمک کنند.
- پازل‌ها و معماها: بازی‌هایی که نیاز به تفکر و استدلال دارند و به کودک کمک می‌کنند تا مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت کند.
- بازی‌های حافظه: مانند بازی «مچینگ کارت» که در آن کودکان باید کارت‌های مشابه را پیدا کنند. این نوع بازی‌ها به تقویت حافظه و توجه کودک کمک می‌کنند.
- بازی‌های کامپیوتری و آنلاین آموزشی: بازی‌هایی مثل ریهاکام و کانتاب که می‌توانند برای تقویت عملکردهای شناختی مانند حافظه کاری و توجه استفاده شوند.
3. بازی‌های حرکتی و جسمانی
این بازی‌ها برای تقویت مهارت‌های حرکتی کودک و افزایش هماهنگی بین دست و چشم بسیار مفید هستند.
- بازی‌های دویدن و ورزش‌های ساده: مانند مسابقات دو، توپ‌بازی، و ورزش‌های با توپ که می‌توانند انرژی کودک را تخلیه کرده و هماهنگی بدنی او را بهبود بخشند.
- بازی‌های ساختاری: مانند «لگو» و «مکعب‌سازی» که به کودک این امکان را می‌دهند تا خلاقانه فکر کند و مهارت‌های حرکتی ظریف خود را تقویت کند.
4. بازی‌های هنری و خلاقانه
این نوع بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا خلاقیت خود را شکوفا کنند و در عین حال مهارت‌های شناختی و اجتماعی خود را بهبود ببخشند.
- نقاشی و رنگ‌آمیزی: فعالیت‌هایی که مهارت‌های دیداری-فضایی و تمرکز کودک را تقویت می‌کنند.
- موسیقی و رقص: بازی‌هایی که شامل شنیدن موسیقی، نواختن سازها و رقصیدن می‌شوند و می‌توانند مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و شناختی کودک را تقویت کنند.
- ساختن با مواد مختلف: مانند کاردستی و ساختن اشیاء با مواد ساده که به تقویت مهارت‌های حرکتی و تفکر خلاق کودک کمک می‌کند.
5. بازی‌های معمایی و تفکر انتقادی
این بازی‌ها کودک را به چالش می‌کشند و به تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی و تحلیل منطقی او کمک می‌کنند.
- بازی‌های فکری و استراتژیک: مانند شطرنج، بازی‌های تخته‌ای استراتژیک مانند «کاراته»، و بازی‌های رقابتی که نیاز به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری دارند.
- بازی‌های حل مسئله گروهی: مانند بازی‌های فرار از اتاق که کودکان در گروه‌ها باید معماها را حل کنند و از یک محیط بسته خارج شوند. این بازی‌ها به تقویت مهارت‌های همکاری و تفکر منطقی کمک می‌کنند.
6. بازی‌های طبیعی و بیرونی
این نوع بازی‌ها شامل فعالیت‌هایی هستند که در فضای باز و در طبیعت انجام می‌شوند و می‌توانند به رشد اجتماعی و شناختی کودک کمک کنند.
- پیاده‌روی و طبیعت‌گردی: که به کودک کمک می‌کند تا درک بهتری از محیط پیرامون داشته باشد و با دیگران تعامل کند.
- بازی‌های کشف و جست‌وجو: مانند جستجوی گنج و یا پیدا کردن چیزهای خاص در طبیعت که تفکر خلاق و مهارت‌های حل مسئله را تقویت می‌کنند.
برای مطالب بیشتر :
منبع : تاثیر بازی با کودکان بر رشد آنها